
Verse mais voeren, let op de risico's
Verteringsproblemen door teveel bestendig zetmeel
De maiscampagne is op zijn eind. Door de lagere opbrengst van vorig jaar, is de mais op veel bedrijven al (bijna) op. Noodgedwongen moet dan de ‘verse’ kuil geopend worden. In veel gevallen is deze mais nog niet voldoende ontsloten, wat problemen op kan leveren tijdens de vertering.
Dit jaar is gemiddeld wat later gezaaid. Hierdoor zien we dat de stengels wat dunner zijn en daarmee het kolfaandeel hoger uit komt. De eerste analyses geven aan dat de mais een goede voederwaarde heeft (VEM) en veel zetmeel bevat. Het gemiddelde zetmeelgehalte van de eerste maiskuilen komt ongeveer uit op 400 gram zetmeel per kg ds, wat boven gemiddeld is. Er is verschil tussen verse mais (mais dat tot 6-8 weken onder het plastic is) en mais die veel langer onder het plastic ligt. We zien ook niet voor niets op de Eurofins-uitslagen dat een kuil verandert in karakter/voederwaarde omdat de bestendigheid van het zetmeel afneemt. Het aandeel bestendig zetmeel neemt af afhankelijk van het ds-gehalte.
In de onderstaande tabel het verschil in de verteerbaarheid van het zetmeel in snijmais.
Aantal
dagen onder plastic | Verteerbaarheid
zetmeel |
1 - 56 d | Laag |
56 - 120 d | Gemiddeld |
> 120 d | Hoog |
Maar juist aan het begin van de conservering zijn de celwanden (NDF) en het zetmeel nog matig verteerbaar. Onder invloed van vocht en zuren zien we dat het zetmeel en de celwanden beter ontsloten worden waardoor de verteerbaarheid toeneemt.
Gevolgen voeren van verse mais
In de eerste week bevat verse mais nog een groot aandeel suikers die omgezet moeten worden in melk- en azijnzuur. In de praktijk ziet men daardoor een grote(re) kans op pensverzuring. Zeker als onrijpe verse mais gevoerd wordt. Inzet van levende gisten zoals in FarmPEQ- Complete en Galaxy zorgen voor een hogere pens pH en ondersteunen de vertering van verse mais. Inzet van levende gisten zal tot een betere vertering van het voer leiden.
Teveel bestendig zetmeel in de dikke darm
Pensverzuring kan de aanzet zijn voor dikke darm verzuring. Maar veelal is te veel bestendig zetmeel in het rantsoen de oorzaak. Het aandeel bestendige zetmeel in verse kuilen is veel hoger. Dit kan tot wel twee keer hoger zijn dan mais die meer dan 120 dagen geconserveerd is. Op de Eurofins-uitslagen zien we dat bij mais die gestoken is 2 maanden na de oogst, meestal het bestendige zetmeel tussen de 25 en 35% is. Dit houdt in dat verse mais ruim 40% bestendig zetmeel heeft. Bij het direct voeren van verse, rijpe mais is er het risico dat te veel bestendig zetmeel (> 1500 gr) vrij komt in de dikke darm. Met als gevolg dikke darm verzuring. Ook bij minder bestendig zetmeel in de dikke darm treedt dikke darm verzuring op als gevolg van suboptimale omstandigheden.


Onverteerde maispitjes in de mest
Tekenen van dikke darmverzuring:
Bij dikke darmverzuring kunnen stukjes darmslijm in de mest gevonden worden. Maar ook bubbelende en zure mest is een teken van dikke darmverzuring. Doordat er giftige stoffen gevormd worden, kunnen er problemen ontstaan. Als verse, ook wel groene mais gevoerd wordt, worden de maispitten minder goed verteerd. Er blijven veel meer maispitjes en andere onverteerde delen in de mest aanwezig.
Inzet van FarmPEQ DigeSt Plus
FarmPEQ DigeSt Plus is een natuurlijke mix van spijsverteringsenzymen wat de afbraak van het zetmeel in de darmen en de pens stimuleert. Hierdoor komt meer energie in de pens beschikbaar en daarmee dus minder in de dikke darm en uiteindelijk in de mest. Door inzet van FarmPEQ DigeSt Plus komt meer energie op pens-niveau vrij. Als gevolg hiervan zullen meer vezelverterende bacteriën zich ontwikkelen waardoor het rantsoen beter verteerd wordt. Door meer propionzuurvorming neemt de melkdruk toe. De kans op dikke darm verzuring neemt juist af.
FarmPEQ DigeSt Plus ondersteunt daarnaast de darmintegriteit door inzet van:
• Zink
• Mangaan
• Vitamine E equivalent
Welke rantsoenen
FarmPEQ DigeSt Plus kan het beste ingezet worden bij de volgende rantsoenkenmerken:
- Rantsoenen met verse rijpe mais dat zetmeelrijk is
- Rantsoenen met een hoog zetmeelgehalte (> 200 gr zetmeel/kg ds)
Slecht verteerde maiskorrels
Slecht verteerde granen - Darmverzuring
- Droge maissilage in rantsoen
- Verse, groene, maissilage in het rantsoen
- Rantsoenen waarbij eerdere aanpassingen zoals meer pens energie en eiwit onvoldoende effect hebben gehad op de vertering
Dosering
Melkkoeien : 50 gram per dier per dag
Geiten : 5 gram per dier per dag